Spanje – Cantabrië

Cantabrië is het ‘groene’ Spanje. Hier verbleven de eerste bewoners van het huidige Spanje, met als bewijs de “Sixtijnse kapel van de grotschilderkunst”, de grot Altimira vlakbij Santillana del Mar. In Cantabrië is de natuur met vele natuurparken volop aanwezig, met als hoog(s)tepunt een groot gedeelte van de Picos de Europa. De kust van Cantabrië heeft tientallen prachtige stranden en een aantal gezellige badplaatsen. Veel Nederlanders zul je daar trouwens niet aantreffen, maar dat heeft als voordeel dat het toerisme nog echt Spaans is. Het binnenland heeft nog vele kleine onaangeroerde dorpjes, waar oude tradities nog volop worden nageleefd. In de omgeving van Vega de Pas zijn nog steeds boeren zonder vaste woon- en verblijfplaats. Deze ‘Pasiego’s’ wonen in de zomer hoog in de bergen en in de winter verhuizen ze samen met hun vee naar het dal, net zoals hun voorouders honderden jaren geleden. In het schitterend Parque Natural de Collados del Asón kun je vele kilometers rijden zonder maar een tegenligger tegen te komen. Het tegenovergestelde vind je in Santander, de bruisende hoofdstad van Cantabrië met veel monumenten, musea, winkels en uitgaansmogelijkheden. De temperatuur van Cantabrië ligt in de zomermaanden gemiddeld zo’n 10 graden lager dan Andalusië en het vele groen moet uiteraard gevoed worden door zo nu en dan een regenbuitje.

→  Cabuèrniga →  Castro Urdiales →  Cervatos →  Comillas →  Potes →  Monasterio De Santo Toribio De Liébana →  San Martín de Elines →  Santander →  Santillana del Mar →  Grotten van Altamira →  Vega de Pas →  Villacarriedo

Arredondo

inwoners: 506
Arredondo ligt op de splitsing van de Rio Asón en de Rio Bustablado en de autowegen CA-261 en  CA-265, beiden wegen zijn zeer de moeite waard en geven een prachtig beeld van Cantabrië, groen, groen en nog eens groen. Het stadje heeft de bijnaam ‘de wereldhoofdstad’, dit om de talloze ‘Indianen’, emigranten naar Amerika, die uit dit dorp vandaan kwamen. Het plaatsje heeft een neoklassieke kerk, met een hoge toren, die is gemetseld met metselstenen in plaats van de meer gebruikelijke bouwstijl die bestaat uit het stapelen van blokken natuursteen. De ‘Indiaan’ Antonio Gutiérrez Solana liet deze kerk bouwen tegen een kostprijs van 800.000 pesetas in 1860. Op een kleine twee kilometer van Arredondo, vlakbij het dorpje Socueva, ligt de grotkapel van San Juan de Socueca (8e-10e eeuw) en een buitengewoon onderaards gangensysteem bekend als het Sistema Cueto-Coventosa. Dit soort kerkjes werden opgericht door christelijke kolonisten die ten tijde van de islamitische overheersing zich hier in de Cantabrische valleien vestigden. Arredondo heeft voor de rest niet echt veel te bieden, maar is een prima plek voor de start van een prachtige rondrit per fiets of auto.

‘s Morgens een broodje bij de bakker, wat vleeswaren bij de slager en pindekaas vanuit Nederland, heerlijk en dan met zo’n uitzicht!

Cabuérniga

inwoners: 1.046
Cabuérniga ligt in het gebied dat beschouwd als het eeuwig groene deel van Spanje. Dit gebied, de provincie Cantabrië, heeft echt alles, groene dalen, hoge bergtoppen en een helderblauwe kust. Het is grotendeels nog authentiek en ongerept en daarom ons favoriete plekje in Spanje. In dit prachtige landschap ligt een bijzonder hotel,  Casona Camino Real De Selores (alleen de naam al). Midden in een groen natuurgebied ligt dit schitterend gerenoveerde oude landhuis uit 1690, met thema kamers, rust, een goed restaurant met streekgerechten en zeer vriendelijk personeel. Het hele hotel is gezellig gemaakt met smaak voor details en ruime kamers, in ons geval kamer Marina, een warme blauwe kamer met een balkonnetje met uitzicht op de tuin.

2008 Casona Camino Real De Selores

Carmona

inwoners: 190
Carmona is een oud dorpje met minder dan 200 inwoners in de Valle de Cabuérniga en ligt aan het riviertje de Rio Quivierda. De typische stenen huisjes met dakpannen en houten balkons maakt het tot één van de meest karakteristieke en ongerepte dorpen van Cantabrië, iets wat deels te wijten is aan de afgelegen ligging. De mannen zitten voor hun huis nog houten schalen, fluiten, stoelen en albarcas (Cantabrische klompen) te maken. Het dorp werd uitgeroepen tot Cultureel Belang in 1985.

Het grootste gebouw in het dorp is het Palacio de los Mier (ook wel bekend als het Palacio de los Rubín de Celis), een 17e eeuws paleis met twee torens, elk met drie verdiepingen. Het is nu bekend als Hotel Venta de Carmona, dat op dit moment gesloten is voor renovatie (2013).
Niet alleen het leuke dorp is een reden om hier een kijkje te nemen, de omgeving is prachtig en van hieruit zijn mooie wandeltochten te maken. Als je de CA-182 westelijk vervolgt kom je bij de Disfiladero La Hermida, een indrukwekkende kloof.

Castro Urdiales

inwoners: 32.309
Castro Urdiales is een leuk badplaatsje aan de Golf van Biskaye en ligt zo’n 35 kilometer van Bilbao. Vooral in de zomermaanden is het er behoorlijk druk, mede dankzij het mooie strand, de vele tapasbars, restaurants en terrasjes, maar ook zeker de het stadscentrum met de karakteristieke huizen met houten balkons.
Er zijn in de buurt van Castro Urdiales  verschillende grotten met schilderingen uit prehistorie wat een bewijs is dat ook toen deze buurt al populair was. De Romeinen noemden het Portus Amanum wat dan weer aangeeft dat de nederzetting toen al een belangrijk havenplaatsje was. Ook in de middeleeuwen was de scheepvaart van groot belang, zeker ten tijde van de ontdekking van de Nieuwe Wereld. Hier vandaan zijn veel schepen vertrokken naar en richting Amerika. Ook had de stad een belangrijke rol in de visserij en de walvisvaart.

Tijdens de herovering op de Moren in de 13e eeuw waren het de schepen die hier werden gebouwd die ondere andere in de strijd om Sevilla een belangrijke rol hebben gespeeld. In diezelfde periode werd de Santa Maria Assunta gebouwd, een gotische kerk met een prachtig uitzicht over de stad, haven en de Cantabrische Zee. Met aan de buitenkant hoge bogen en grote steunberen deed de kerk mij veel denken aan de kerken die de Tempeliers in die dagen lieten bouwen. Heb geen connectie kunnen vinden, maar wel bij de iets verderop gelegen vuurtoren. Deze is in 1853 geplaatst op het oude kasteel van de Tempeliers die is gebouwd in 1163. Naast het kasteel staan de oude ruïnes van het kerkje van San Pedro, wat ook gebouwd is aan het eind van de 12e eeuw, maar helaas de tand des tijds niet heeft kunnen weerstaan.

Op het kleine schiereiland Santa Ana Canto staat de kapel van Santa Ana die je kunt bereiken via de Romeinse brug. Het is nog één van de weinige Romeinse bruggen in deze streek en vormt samen met de kapel het meest gefotografeerde object van de stad.

Het gemeentehuis, da in 1654 werd gebouwd, is uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Arcades met bogen en daarboven een balkon en een stompe toren met kantelen. Het ligt aan een gezellig pleintje aan de haven van Castro.

Cervatos

inwoners: 76
SAN PEDRO DE CERVATOS
Een erotische kerk? Je zou het haast zeggen.
In de gemeente Campo de Enmedio ligt het kleine dorpje Cervatos dat je normaal gesproken klakkeloos voorbij zou rijden, maar misschien zou je toch even stoppen en een bezoekje moeten brengen aan het kerkje van San Pedro. Op zich een mooi romaans kerkje dat is gebouwd in 1129 op de resten van een 10e eeuws klooster, maar na even goed kijken (en twijfelen of je het goed ziet) herken je duidelijk aan de kroonlijst van de kerk erotische en seksuele motieven.

Waarom is dan meteen de vraag. Kerk en porno gaan niet echt samen. Ons is verleld dat deze beelden zo zijn geplaatst dat ze met de gezichten vanaf de kerk kijken. Op deze manier wilden ze de dorpelingen waarschuwen voor de vleselijke lusten en duidelijk maken dat de zonde buiten de kerk is en niet binnen. Tja, wat moet je er van zeggen…..

Comillas

inwoners: 2.347

Comillas is een klein stadje in het westen van Cantabrië gelegen op glooiende heuvels uitlopend op prachtige stranden en een gezellige haven.
Comillas wordt wel eens genoemd de ‘Villa van de Aartsbisschoppen’, want het is de geboorteplaats van vele bisschoppen en aartsbisschoppen. Daarnaast was het de stad van de Pauselijke Universiteit, die in 1969 verhuisde naar Madrid. Als erfenis staan in de stad nog steeds de modernistische gebouwen.

Het stadje is een pareltje van moderne architectuur en vooral de Catalaanse modernistische stijl van Gaudí uit de 19e eeuw zie je hier veel. Opmerkelijk, want het is één van de weinige plekken in Spanje buiten Catalonië waar Gaudi actief was. Het meest bekende gebouw van Gaudi is El Capricho dat werd gebouwd tussen 1883 en 1885. Een modernistische stijl van aardewerk met reliëfs in het hele gebouw. Dit werk is gebouwd in opdracht van Don Máximo Díaz de Quijano, de eerste Marques de Comillas.

Over een oude historie van Comillas is helaas niet al te veel bekend, de meeste historische stukken zijn vernietigd tijdens een grote brand in het gemeentehuis, maar er wordt in de 11e eeuw reeds geschreven over deze stad. Eén van de belangrijkste activiteiten was voor Comillas de walvisvaart en dan speciaal de walvissen uit de Golf van Biskaje. Het is een van de langzaamste in zijn soort en als hij dood ging bleef hij drijven, iets wat natuurlijk de vangst gemakkelijker maakte. Als ze in de periode van november tot maart werden gesignaleerd in de vuurtorens werd door middel van rooksignalen de vissers gewaarschuwd. De tijden zijn veranderd, walvissen komen er haast niet meer voor, en de vangst is veranderd in een kleiner soort, de sardines. Comillas heeft twee records in handen, de eerste telefoon in Cantabrië en de eerste stad met electriciteit.
Tegenwoordig is Comillas zeer in trek bij de (Spaanse) toerist en maakt dit tot een zeer belangrijke bron van inkomsten voor de bevolking.
Het toerisme is eigenlijk begonnen door een bezoek van de koning Alfonso XII in 1881, die werd uitgenodigd door Antonio López y López, de eerste markies van Comillas. De koning en zijn vrouw waren onder de indruk en zorgden ervoor dat hun bezoek werd gevolgd door de gegoede burgerij en zo werd een nieuwe industrie opgezet die er heden ten dage voor zorgt dat het aantal bewoners in de zomermaanden verdubbelt.

Comillas heeft een prachtig strand en is een prima lokatie voor watersporten. Voor de natuurliefhebber is er Parque Natural de Oyambre, een groot kustgebied met duinen, kliffen en moerassen, met een rijkdom aan vogels.

• El Palacio de Sobrellano, een paleis uit de 19e eeuw
• Plaza de Joaquín del Pielago, met de prachtige fontein ‘Fuente de los Tres Caños’
• El Capricho de Gaudí, het zomerverblijf van de Markies van Comillas gebouwd door Gaudí in 1883
• El Duque, een typisch Engels huis gebouwd aan het einde van de 19e eeuw
• Iglesia Parroquial de S. Cristóbal, een kerk uit de 17e eeuw
• Ayuntamiento Antiguo, het oude stadhuis uit de 18e eeuw gelegen aan het Plaza de la Constitución

Cordillera Cantábrica

De twee uitgebreide wegenkaarten die ons al jaren helpen, Michelin 1/400.000 en Campsa 1/300.000, kunnen je in dit gebergte niet overal meer helpen. Vooraf de route plannen via GoogleMaps is een goede zaak.  De hoogste berg in het Cantabrisch gebergte is de Torre de Cerredo, 2648 meter hoog, gelegen in de Picos de Europa, op de grens van Asturië, Cantabrië en León. In dit berggebied, waar beren en wolven harmonieus samenleven met gemzen en auerhanen, vindt men vooral loofboomwouden. Beuken- en eikenbossen liggen verspreid over het park, dichtbegroeid met allerlei soorten struiken en planten, terwijl de weidegronden een voedsel bron vormen voor een omvangrijke veestapel. Het kalm grazende vee maakt onlosmakelijk deel uit van het landschap.

Binnen de Cordillera Cantábrica (Cantabrisch Gebergte) bevinden zich belangrijke beschermde gebieden. In Cantabrië herbergt het nationaal wildreservaat van Saja, dat in de westelijke helft van deze autonome gemeenschap ligt en het natuurpark van Saja-Besaya omvat, een van de meest indrukwekkende beukenbossen van de Cantabrische bergkam. Hier leven auerhanen, wolven, beren en verschillende soorten herten in het wild. Over de dorpjes die je onderweg tegenkomt is (helaas) niet al teveel informatie te vinden. Toeristen zul je weinig tegenkomen, Nederlanders misschien helemaal niet.

Cosgaya

inwoners: 47
Cosgaya ligt aan de CA-185, een 24 kilometer lange (doodlopende) weg van Potes naar Fuente Dé.  Ongeveer halverwege ligt  Cosgaya, een klein bergdorpje met weinig vertier, maar dat is dan ook weer niet wat je hier zoekt. Het ligt in de vallei van de rivier de Deva, omringt door een schitterend bergachtig landschap. Cosgaya ligt zeer dicht bij enkele van de meest bezochte toeristische plekken in Cantabrië, de kabelbaan van Fuente Dé. Hier staat de meest lelijke Parador van Spanje, maar wel een met een zeldzaam mooi uitzicht. Recht voor de Parador brengt een kabelbaan je in vier minuten, met 10 meter per seconde, naar het zowat 800 meter hoger gelegen centraal massief van de Picos de Europa. (Eén keer gedaan, nooit weer!) Vanaf daar, Mirador del Cable op 1823 meter, heb je werkelijk een adembenemend uitzicht. Zal een veilig gevoel gevoel geven te weten dat in maart 2015 de kabelbaan weer open is gegaan na een renovatie die € 1.500.000 heeft gekost. Het eindpunt van de kabelbaan is eventueel het beginpunt voor wandeltochten naar de Avilaberghut en naar de 2613 m hoge Pefia Vieja.
Maar er is hier veel meer te zien, zoals gezegd de Picos de Europa, het klooster van Santo Toribio de Liebana, het Nationale Park van Covadonga en het vlakbij gelegen toeristische stadje Potes.
Ondanks dat Cosgaya een klein dorp is zijn er toch wel een paar bekende mensen uit de geschiedenis van Cantabrië geboren, zoals de heren van Liebana, Don Pelayo en zijn zoon Favila, die werd opgegeten door een beer in de nabijheid van de stad. Van historische waarde is de parochiekerk uit de 17e eeuw en een aantal mooie adellijke huizen. Hotel del Oso is niet echt goedkoop, maar een goed en degelijk hotel met een prima keuken en een prachtige tuin met groot zwembad. We hebben twee keer dezelfde kamer kunnen krijgen en vanaf het balkon van de opkomende zon te kunnen genieten en van de koeien die op weg zijn naar de weide.
Aan de overkant van de straat ligt Hotel Cosgaya waar we ook een keer hebben mogen slapen. Niet slecht, maar Hotel del Oso heeft wat meer te bieden en vonden wij toch iets fijner. Als je de bergen om je heen ziet en de bouwstijl van het hotel, zou je denken dat je in Oostenrijk bent en niet in Spanje.

2007 Hotel Cosgaya
2008 Hotel Del Oso
2012 Hotel Del Oso

Mentera Barruelo

inwoners: 123
Mentera in de buurt van Ruesga is klein, heel klein en na goed kijken op de Michelin kaart hebben we het eindelijk gevonden, aan de CA-261 van Ramales de la Victoria naar Arredondo. Het hotel is weer een echt klein berghotel met de veelbelovende naam Posada Aire de Ruesga (lucht van Ruesga). De posada is prachtig gelegen in Cantabrië, tussen de bergen en de zee. Het is een gebouw uit de 17e eeuw en schitterend gerestaureerd met veel oog voor de oorspronkelijke details. De Posada wordt door twee jongens gerund die uit de buurt van Bilbao komen en hier in een oase van rust een simpel, maar mooi hotel hebben gemaakt van een oude boerderij. Elk jaar gaan ze met hun verdiende centen weer iets verbouwen. Als voorbeeld, de vorige keer in 2007 was het zwembad nog niet aanwezig en kijk in 2010 ligt er ineens een prachtig watermassa. De jongens proberen het echt naar je zin te maken en de keuken is geweldig. Verwacht hier geen disco, bingo of andere Costabezigheden, maar rust en dat is ook zeker wat je krijgt. Rust omringd met een schitterende omgeving.

Als je ‘s morgens wakker wordt en even naar buiten kijkt………

2007 Posada Aire de Ruesga
2010 Posada Aire de Ruesga

Potes

inwoners: 1.452

Potes ligt midden in de streek Liébana. Het klimaat is er gunstig (veel zon) en de grond is vruchtbaar en daardoor zie je hier veel boom- en wijngaarden. Deze plaats is een uitgangspunt voor tochten in het bergmassief van de Picos de Europa en hier lopen de Ruta Lebaniega, de Camino Francés en de Camino del Norte, twee pelgrimswegen, naar Santiago de Compostela. Bij de brug over de Rio Deva ligt het oude centrum met de San Vicente, een kerkje met een geschiedenis die terug gaat naar de 14e eeuw. De vroegere verdedigingstoren, Torre del Infantado en ook uit de 14e eeuw, is nu stadhuis. Potes is een leuk plaatsje met een gezellig historisch centrum, antieke bruggetjes en veel nauwe straatjes met winkeltjes om een souvenirtje te scoren. De wekelijkse markt op maandag is al sinds de middeleeuwen aanwezig en bied veel streekproducten zoals kaas, lokale dranken, honing en worsten. Ook zie je hier vaak op de menukaart van de talrijke restaurantjes fabada staan. Een streekgerecht gemaakt van allerlei vleessoorten met witte bonen. Niet bepaald een lichte maaltijd, maar een heerlijke en stevige maagvuller.

Als je de stadsgrenzen van Potes weer verlaat is veel te zien in de omgeving. Een 24 km lange bergweg voert over het ongerepte Mogrovejo en via Espinama naar Fuente Dé. Vandaar loopt een kabelbaan naar de 1823 meter hoge Mirador del Cable. Het uitzicht vanaf deze plaats is schitterend met een weidse blik over het indrukwekkende berglandschap. Het eindpunt van de kabelbaan is het beginpunt voor tochten naar de Avilaberghut en naar de 2613 m hoge Pefia Vieja. Stroomafwaarts van Potes stroomt de Río Deva door de Desfiladero de la Hermida, een mooie autoroute door een nauwe en diepe kloof.
Vlakbij Potes ligt het in de zevende eeuw gestichte klooster Santo Toribio de Liébana met een laat-Romaanse kerk en een mooie kruisgang.

Monasterio De Santo Toribio De Liébana

Even buiten Potes ligt op een berghelling het in de 7e eeuw gestichtte klooster Santo Toribio.

Dit gebied is nooit overheerst geweest door de Moren en daardoor de bakermat geweest van de Reconquista, de herovering van Spanje door de Katholieke Koningen. Hier in dit klooster heeft een priester geleeft, Beatus van Liébana (ca. 730 – ca. 800), waarnaar later dit complex van de Fransiscaner orde is genoemd. Deze Liébana was een godgeleerde en daarnaast vertrouweling van Alcuinus van York, de raadsman van Karel de Grote. Hij verwierf grote bekendheidheid met het schrijven van ‘Commentaren op de Apocalyps’, een meesterwerk onder de middeleeuwse miniaturen. Het klooster is waarschijnlijk al gesticht in de 6e eeuw en herbergt de resten van de linkerbalk van het kruis van Christus. Dit naar men zegt het grootst overgebleven stuk van het kruis, het Lignum Crucis, is volgens de overlevering  hier naar toe gebracht door de Heilige Toribio, de bisschop van Astorga.

Hoewel misschien niet zo bekend, maar voor het christendom is dit de vierde belangrijkste heilige plaats na Jeruzalem, Rome en Santiago de Compostella.

Ramales de la Victoria

inwoners: 2.805
Ramales de la Victoria, de hoofdstad van de streek Alto Asón, aan de bovenloop van de rivier. De stad dankt zijn bijnaam aan de victorie van de liberalen tijdens de Carlistenoorlog (1839); sindsdien viert men er de “Verbena del Mantón”, de Kermis van de Omslagdoek, zo geheten omdat er in de verwarring van de strijd een kist opdook boordevol met omslagdoeken uit Manilla. Ramales kent voorts een excellente gastronomische traditie en belangrijke grotformaties waarvan enkele (de Covalanas) magnifieke grotschilderingen hebben.

De streek rond de bedding van de Asón en de daarop bij Ramales instromende Gándara beslaat het oostelijke deel van Cantabrië. Het merendeel bestaat uit grote kalksteenbergen met honderden grotten die een waar paradijs vormen voor liefhebbers van speleologie. Het is gebied met belangrijke autochtone bossen en prachtige nauwelijks door mensenhand beroerde landschappen, waaronder vooral de bronnen van Asón, met een indrukwekkende meer dan 50 meter hoge waterval, vermelding verdienen.

Ruesga

inwoners: 264
De gemeente Ruesga met daarin het dorpje Valle zijn zo klein dat het moeilijk op de kaart van Michelin te vinden is. We stonden zelfs 40 kilometer verder in een ander dorpje dat ook de naam Valle heeft. Die extra 40 kilometer is zeker geen straf om te rijden, aangezien de omgeving hier schitterend is. Het dorpje zelf heeft niet zoveel te bieden, maar de omgeving is zoals gezegd heel mooi en maakt het dorpje tot een prima plek om van hieruit de streek te verkennen. Er zijn veel grotten in de deze omgeving, wat te maken heeft met kalkhoudende grond. De streek wordt dan ook veel bezocht door speleologen. Het dorp ligt in de vallei waar ook de rio Ason door stroomt.

Het hotel waar wij verbleven was vroeger één van de belangrijkste paleizen van Cantabrië en is al gebouwd in 1610. Eind van de 19e eeuw heeft hier de bekende Catalaanse schilder León Criach gewerkt en gewoond. Het werd in 1997 geheel gerenoveerd om dienst te doen als een 4-sterrenhotel. De kamers zijn heel mooi en een prachtige tuin met zwembad maakt het geheel af.

• Iglesia de Nuestra Señora, kerkje in Riva uit het begin van de 16e eeuw
• Torre de los Arredondo, een toren gebouwd in de 14e eeuw
• Iglesia de San Miguel, in Ogarrio ligt deze kerk uit de 16e eeuw
• Iglesia de San Félix, deze kerk ligt in Valle en is gebouwd in de 14e eeuw
• Palacio de los Valle, zoals de naam al zegt een paleis in Valle uit de 17e eeuw
• Palacio de Zorrilla San Martín, ligt ook in Valle is ook uit de 17e eeuw
• Cueva de la Redaña, een grot met een lengte van 40 kilometer

2008 Hotel Torre de Ruesga

San Martín de Elines

inwoners: 47
In een prachtige omgeving, staat in het kleine dorpje San Martin de Elines, een al even klein lief kerkje. Klein, maar een interessant kerkje. Het is namelijk het oudst bewaard gebleven Romaans kerkje van Cantabrië. Om het uit de 12e eeuw gebouwde kerkje te bezoeken moet je een rondje maken met de pastoor, iets waarvoor we 2004 helaas geen tijd voor hadden.
Maar in 2007 hadden we er speciaal tijd voor vrijgemaakt. Aangekomen bij het kerkje kwam een oud mannetje (de gids dus) aanlopen en gaf ons een privérondleiding. Niet dat we alles verstonden wat hij vertelde, maar zijn enthousiasme en gedrevenheid was op zich al een genot om naar te luisteren. We hoefden niets te betalen voor de rondleiding, maar als we een paar ansichtkaarten kochten. Er lag ook nog een mooi boek over het kerkje en ton we die kochten was het ijs helemaal gebroken. Neen, we moesten wachten, hij haalde namelijk de schrijver van het boek op en deze zou hem signeren. De schrijver, van het overigens schitterende boek, was de pastoor van het kerkje. Daarna moesten we nog mee met de gids naar zijn huis om aldaar een kopje thee te drinken. Al met al een leuke ontmoeting.

Het kerkje zelf is zoals gezegd het oudst bewaard gebleven Romaans kerkje van Cantabrië en nog niet zo lang geleden prachtig gerenoveerd. Het kerkje lijkt heel veel op de kerkjes uit Santillana del Mar, Castañeda en Cervatos, ook allemaal Romaans. Het is gebouwd op de resten van een nog ouder kerkje uit de 10e eeuw in mozarabische stijl, waarvan nog enkele resten te zien zijn. Wat vooral opvalt zijn de prachtige sarcofagen, waarvan sommigen uit de 13e eeuw, die liggen in de oude kloostergangen.

San Vicente de la Barquera

inwoners: 4.344

In de mooie omgeving aan de westkust van de Atlantische Oceaan liggen in de heuvels en bossen schitterende dorpjes zoals Santillana del Mar, Comillas en San Vincente de la Barquera. Drie maanden hebben we erover gedaan om Hotel Villa San Vicente te kunnen boeken en dat terwijl toerisme tegenwoordig de belangrijkste bron van inkomen is voor deze kleine kustplaats. Maar goed, het is hoe dan ook volgens ons het mooist gelegen hotel, precies tegenover de oude brug. San Vincente is een echte Spaanse badplaats waar je weinig buitenlandse toeristen tegenkomt. De oude stad van San Vicente is een plek vol charme met zijn oude kerk, het kasteel en de resten van de middeleeuwse muur.

San Vicente de la Barquera heeft niet alleen een boeiende geschiedenis, maar ook een mooie vissershaven in een prachtig natuurgebied met uitzicht op de Picos de Europa. De natuurlijke omgeving van San Vicente is vrijwel ongewijzigd gebleven sinds de eerste bewoners rond de Romeinse tijd. Vooral in de middeleeuwen, nog goed te zien aan de vestingmuur, was het een belangrijke handels- en havenplaats. Na de toekenning van stadsrechten door Alfonso VIII werd de expansiedrift groot. Het kasteel wat op het hoogste punt van de stad staat is gebouwd in deze periode rond 1210. Ook uit de 13e eeuw is de Iglesia de Santa María de los Ángeles, een uniek gotisch bouwwerk in Cantabrië. Menig expeditie naar de ‘nieuwe wereld’ vertrok vanuit deze havenplaats. Ook werden vanaf hier vele schepen ingezet om de andere kant van Spanje, met name Andalusië, te ‘bevrijden’ van de Moren.

Wij verbleven hier, in Hotel Villa de San Vicente, ook al een keer in 2006. Het uitzicht van de hotelkamer is mooi, het stadsgezicht met op de achtergrond de majestueuze Picos de Europa met de permanent besneeuwde toppen. Goed bevallen en genoeg redenen om in 2010 nog een keer terug te gaan naar San Vicente.

• Iglesia de Santa María de los Ángeles, één van de mooiste voorbeelden van religieuze gotische architectuur in Cantabrië
• Voormalige klooster van San Luis, uit de 15e eeuw en cultureel monument sinds 1992
• Castillo de San Vicente de la Barquera, het oude kasteel uit het begin van de 13e eeuw
• De oude binnenstad, met zijn vele restaurantjes en terrasjes.

2005 Hotel Villa de San Vicente
2010 Hotel Villa de San Vicente

Santander

inwoners: 177.123
Santander is de hoofdstad van Cantabrië, en ligt aan de noordkust van Spanje aan de Cantabrische Zee. Het is een behoorlijke grote plaats, zeker voor Cantabrische begrippen, en heeft ongeveer 30% van de bevolking van heel Cantabrië.
Santander heeft een rijke en lange geschiedenis die terug gaat naar de Romeinen die het Portus Victoriae Iuliobrigensium noemden. De belangrijkste redenen om zich hier te vestigen waren de mijnbouw en de goede ligging van de haven.
In de 7e eeuw werd de stad eigenlijk al in tweeen gesplits, het oude dorp Puebla Vieja en het nieuwe dorp La Puebla Nueva. Jaren later in de 15e eeuw leidde dit zelfs tot twee burgemeesters. In de 12e eeuw werd de nauwe samenwerking met de Reconquista van Sevilla vastgelegd in het stadswapen, waarin tot op de dag van vandaag de Torro del Oro, de gouden toren uit Sevilla, is te zien.
In het eind van de 15e eeuw was er een grote pestepedimie, die ongeveer 6.000 (van de 8.000) inwoners het leven kostte én zowat het bestaansrecht van de stad. De stad die zowat helemaal onbewoond was krabbelde in het begin van de 18e eeuw weer langzaam op. In 1748 werd een nieuwe handelsroute met Burgos afgesloten, wat er uiteindelijk voor zorgde dat Santander de belangrijkste haven werd van Noord-Spanje. Om deze reden kreeg Santander in 1755 zijn stadsrechten, dankzij de belangrijke rol in de Castiliaanse exporthandel. Op 3 november 1893 wordt de stad opgeschrikt door een enorme explosie. Een Baskisch schip met 51 ton dynamiet en een grote hoeveelheid zwavelzuur ontplofte in de haven. Bij deze ramp zullen zowat 600 mensen hun leven verliezen. Een volgend rampscenario was in 1941. Een wervelstorm met een daaropvolgende brand verwoest een groot gedeelte van de oude stad. 37 middeleeuwse straten werden in as gelegd en duizenden gezinnen verloren hun huis. Gelukkig weinig slachtoffers, maar de stad zou er nooit meer zo uit zien als weleer en grote buitenwijken zorgen voor een explosieve groei van bewoners.

De toeristen en dagjesmensen zijn een belangrijke bron van inkomsten voor het huidige Santander. Eigenlijk begon het toerisme al eind van de 19e eeuw, met de komst van welgestelde Europeanen, die hier de kuuroorden kwamen bezoeken. In 1908 wordt het Palacio de la Magdalena gebouwd, op het gelijknamige schiereiland, een nieuw zomerverblijf voor de Spaanse koninklijke familie.

Bezienswaardigheden zijn er genoeg in Santander.
Uiteraard hebben de schilderachtige haven Puerto Chico en het strand een grote aantrekkings kracht, maar de Nuestra Señora de la Asunción, een gotische kathedraal gebouwd tussen de 12e- en 14e eeuw, is ook zeker een bezoek waard. De iglesia heeft nog een crypte uit de 12de eeuw. Het Palacio de la Diputación is de zetel van de provinciale regering. In de kelder is het museum voor archeologie en prehistorie gevestigd. De mooiste avenue van Santander is de Avenida de la Reina Victoria, van hieruit loop je zo naar het strand El Sardinero of naar het schiereiland La Magdalena.

2007 Silken Coliseum

Santillana del Mar

inwoners: 4.215
Men zegt dat de naam drie leugens bevat: “Santa” (heilig), “llana” (vlak) en “del Mar” (aan de zee). Het dorp is niet heilig, is erg heuvelachtig en is enkele kilometers verwijderd van de zee. In werkelijkheid komt de naam van de heilige Juliana (of Santa Illana) van wie de resten worden bewaard in de 12e eeuwse Benedictijnerabdij Colegiata Santa Juliana. Maar goed, buiten dat om is Santillana del Mar is eigenlijk een levend museum, dat nog echt de sfeer van de middeleeuwen bezit.
Het dorp vestigde zich om en rond het klooster van de heilige Juliana. In 1045 ontving het zich uitspreidende stadje van Fernando I een geschrift met wetten en normen voor de samenleving. In 1209 verleende koning Alfonso VIII Santillana del Mar zijn stadsrechten.

Dat het stadje grote rijkdom heeft genoten is wel te zien aan de talrijke herenhuizen en paleizen verborgen in de smalle straatjes die in de zomervakantie volstromen met (vooral Spaanse) toeristen. Maar ook de vele torens, allemaal uit de 14e en 15e eeuw, laten zien dat het in de middeleeuwen een belangrijke plaats is geweest. Ook lag het dorp op de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela, zeker in de middeleeuwen van groot belang. De meeste huizen die nu nog in het stadje zijn, zijn een erfenis van de rijkdom die men meenam vanuit de nieuw ontdekte wereld Amerika. De 12e eeuwse Iglesia Colegiata is zeer populair bij jonge stelletjes, vanuit heel Spanje komen ze hiernaar toe om in dit bijzondere kerkje in het huwelijk te treden.
Zelf hebben we hier in 2001 overnacht in de Parador National, een prachtig oud en gerenoveerd herenhuis. Houd rekening met de drukte rond de zomervakantie, parkeren is dan geen makkelijke taak.

Grotten van Altamira

Dichtbij Santillana del Mar ligt de grot van Altamira, die bekendstaat om haar rotstekeningen waarvan de ouderdom wordt geschat op 15000 jaar. In 1879 vond Marcelino Sanz de Sautuola hier veelkleurige laat-paleolithische rotstekeningen, voorstellende dieren zoals bizons en paarden. Daarna begon voor deze amateurarcheoloog een langdurige strijd om erkenning: collega-archeologen geloofden namelijk niet dat de gevonden schilderingen uit het paleolithicum stamden. Don Marcelino werd zelfs beschuldigd van vervalsing. Pas vijftien jaar na zijn dood erkenden zijn tegenstanders dat zij ongelijk hadden.
In de jaren 1960 en 1970, honderdvijftig eeuwen na hun ontstaan, werd geconstateerd dat de tekeningen in de grot van Altamira hun kleur begonnen te verliezen en te verdrogen; dit was te wijten aan de verstoring van het microklimaat in de grot door de ademhaling van de bezoekers. In 1977 werd de grot op last van de regering gesloten voor het grote publiek. In 1982 werd opnieuw publiek toegelaten maar met een zeer strikte beperking tot maximaal 8500 bezoekers per jaar, wat leidde tot wachtlijsten van meer dan drie jaar.

2001 Parador Santillana del Mar
2001 Parador Santillana Gil Blas

Suances

inwoners: 8.552
Suances is een oud vissersdorp op een plek waar twee rivieren, Saja en Besaya, uitkomen in de Atlantische Oceaan. Het heeft uitstekende stranden, is zeer geliefd bij de surfers, en is één van de belangrijkste toeristische watersportgebieden van Cantabrië.
Diverse opgravingen, vooral bij de kerk, hebben aangetoond det stadje bestaat al sinds de Romeinen onder de naam Portus Blendium. In de 12e eeuw was de walvisvangst één van de belangrijkste bronnen van inkomsten, maar het dichtslibben van de haven in de 17e eeuw deed hier een einde aan komen. Het oudste gebouw wat in Suances staat (of wat er van over is) is de verdedigingstoren, gebouwd in het begin van de 15e eeuw en niet veel meer dan een ruine.
Tegenwoordig zijn de visserij en het toerisme het belangrijkst.

Het hotel wat we hier hebben geboekt, Hotel Playa Ribera, ligt niet aan het strand zoals de naam doet vermoeden. Gelegen op een heuvel, uitkijkend over Suances en de zee, is dit een zeer modern hotel, onder architectuur gebouwd.

• Iglesia Nuestra Señora de las Lindes, een kerk uit de 17e eeuw
• Antiguas defensas del Torco, oude verdedigingswerken uit de 17e eeuw
• Casa de los Polanco, een oud adelijk huis ook uit de 17e eeuw
• Capilla de Nuestra Señora del Carmen, kapel uit de 20e eeuw, gebouwd in een neo-gotische stijl

2009 Hotel Playa Ribera

Tudanca

inwoners: 151

Het plaatsje Tudanca ligt aan CA-281, misschien wel één van de mooiste weggetjes in Spanje.
Rijd van hier, parallel aan de rio Nansa naar het zuidelijk gelegen Cervera de Pisuerga en je komt de mooiste vergezichten, stuwdammen en ravijnen tegen. Dit alles omringd door de mooiste natuur. Onderweg kom je het Embalse de la Cohilla tegen, deze is aangelegd in 1950 en heeft een opslag van 12 miljoen kubieke meter. Iets verderop ligt het kleine dorpje Salceda met 15 inwoners en een lieflijk kerkje, de Iglesia de Nuestra Señora la Sierra, uit de 18e eeuw. Weer een stukje verderop verlaat je Cantabrië, verandert de weg in de C-627 en zit je in Castilië y León. Ook mooi!

Vega de Pas

inwoners: 808
Het gebied rond Vega de Pas is misschien wel het mooiste van Spanje. Pas van de Bergen, ofwel Pasiego Land. In het kleine gehucht kun je de Luena Vallei en de hoogtes van de Sierra del Siomo de Pas bewonderen.

Hier leven de Pasiegos, een gemeenschap van herders en veehandelaren die de oude tradities probeert voort te zetten op een gebied van ca. 500 km2. De eerste Pasiegos werden in 1011 al genoemd in een verslag over de Graaf Sancho van Castilië. Het zijn herders die met het gehele gezin rondtrekken van berghuis naar berghuis en volledig volgens de regels van de natuur leven.
De huizen (zie foto hieronder) hebben nagenoeg allemaal dezelfde bouwstijl. De benedenverdieping half onder de grond voor de dieren en het bovengedeelte, met solano (erker), voor de boeren. Hier wordt nog geleefd tussen de wolven, vossen, marters en gieren.

In Vega de Pas zelf staat nog een klein kerkje, de Nuestra Señora de la Vega. De bouw begon in de tweede helft van de 17e eeuw, onder leiding van meester metselaar Diego de Bustillo. Het heeft sobere, maar mooie en symbolisch barokke versieringen.

Villacarriedo

inwoners: 1.716
Je hebt altijd wel een hotel, wat een geweldige indruk op je maakt als je daar voor de eerste keer binnenloopt. Goede service, schitterende kamers met hemelbedden en keuze uit zeven verschillende soorten hoofdkussens, grote natuurstenen badkamers, vriendelijke bediening en een uitstekende keuken ondergebracht in een zandstenen juweel. Voor Spaanse begrippen niet goedkoop, maar in Nederland zou dit niet te betalen zijn.
Toen wij in 2004 hier voor de eerste keer overnachten wisten wij vooraf niet wat ons te wachten stond. Aangekomen in Villacarriedo zagen we een klein dorpje met ongeveer tien huizen (is nog overdreven) met aan het eind een prachtig barrok-achtig paleis. Hotel Palacio Sonañes, werd in 2002 geheel verbouwd tot een super luxe hotel. In 1719 werd opdracht gegeven door Juan Diaz de Arce y Perez del Camino om hier dit paleis te bouwen. Het paleis werd rond een middeleeuwse toren gebouwd die nog steeds is zien aan de buitenkant van het gebouw. Over het functioneren van het paleis is helaas weinig bekend, maar tot aan 2002 was het een museum die vooral bekend stond vanwege zijn prachtige bibliotheek.

Is dit dan de mooiste die we ooit hebben aangedaan? Een keuze moeten maken tussen de Parador van Santiago de Compostela of die van León en dit prachtige hotel is een moeilijke keuze. De lokatie van de Parador in Santiago is uniek, de grootse voorgevel van de Parador in León is natuurlijk niet te vergelijken met Palacio Sonañes, maar voor mij, wat hotel betreft, staat hij op de eerste plek.

2005 Palacio de Sonañes
2007 Palacio de Sonañes
2015 Palacio de Sonañes

 ->  terug naar de landkaart met de regio’s